Φουρτούνες χτυπούν συνέχεια τον θαλάσσιο τουρισμό, ο οποίος ενώ είναι πολλά υποσχόμενος λόγω της μορφολογίας της χώρας μας και του μοναδικού προϊόντος που προσφέρει, εδώ και χρόνια παλεύει να «σηκώσει κεφάλι» έναντι των ανταγωνιστριών χωρών. Το πλέγμα των δυσκολιών αφορά στις υποδομές αλλά και στα κόστη, ενώ η πανδημία κατάφερε σημαντικό πλήγμα στα σκάφη αναψυχής αλλά και στην Κρουαζιέρα που μόλις πριν λίγες μέρες κατάφερε να εκκινήσει στην χώρα μας.
Τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου αφορούν στο οικονομικό κόστος της χειμερινής συντήρησης των σκαφών, το κόστος των τελών ελλιμενισμού, την αντιμετώπιση των δανειακών – τραπεζικών υποχρεώσεων, την δαπάνη διατήρησης των εργαζομένων, αλλά και στην ανάγκη να προχωρήσει γρήγορα ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, για να προσεγγίζονται καλύτερα οι δυνητικές αγορές. Αγορές, που όπως τονίζουν παράγοντες του κλάδου τώρα λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, βασίζονται πολύ περισσότερο στην ψηφιακή πληροφόρηση και επικοινωνία, που έχει επιβάλει και νέες μεθόδους τουριστικής προβολής της δραστηριότητας.
Η βιωσιμότητα του επαγγελματικού γιώτινγκ, μετά από μια μακρά περίοδο κρίσης από την οποία μόλις είχε αρχίσει να «ανασαίνει», προσπαθώντας να καλύψει το χαμένο έδαφος από τις μεγάλες ανταγωνίστριες χώρες, διακυβεύεται γα άλλη μια φορά από την επίδραση της πανδημίας.
Με τους μεγάλους πελάτες που αντιπροσωπεύουν η Αμερική και η Ρωσία να είναι εκτός συνόρων λόγω του Covid 19, τα κόστη ελλιμενισμού αλλά και τα τέλη πλεύσης να λειτουργούν σαν θηλιά γύρω από τον λαιμό των επιχειρήσεων και, σε συνδυασμό με τη φορολογία, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα σε μια καθοδική πορεία χωρίς σταματημό.
Το πρόβλημα με τις μαρίνες
Από την άλλη, οι αλλαγές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς στις μεγαλύτερες μαρίνες της χώρας δημιουργούν ένα ακόμη πλαίσιο αβεβαιότητας καθώς οι περισσότερες από αυτές χρήζουν σημαντικών έργων ανακατασκευής στις βασικές υποδομές, γεγονός που σημαίνει ότι πολλά σκάφη θα μείνουν χωρίς στέγη για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και οι ιδιοκτήτες τους θα πρέπει να βρουν όχι μόνο λύση αλλά και οικονομική λύση.
Από την άλλη ακόμα και αν λυθεί το πρόβλημα της πρόσκαιρης μετεγκατάστασης των σκαφών, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται για την επόμενη μέρα στα κόστη ελλιμενισμού, καθώς όπως σημειώνουν, εύλογα όποιος κάνει επενδύσεις και αποκτήσει την διαχείριση της εκάστοτε μαρίνας θα θελήσει να κάνει απόσβεση των επενδύσεων του και μεγάλο μέρος αυτής θα μεταφερθεί στα τιμολόγια ελλιμενισμού.
Όλα αυτά την ώρα που το υψηλό κόστος ελλιμενισμού παραμένει αγκάθι για τον κλάδο και σε συνδυασμό με ΤΕΠΑΥ (τέλος πλεύσης και παραμονής), πνίγουν τους επαγγελματίες.
Οι τελευταίοι δε έχουν ζητήσει την μείωση των τελών ελλιμενισμού κατά τουλάχιστον 40% αρχικά μέχρι τέλος του έτους και ανάλογα με τις διεθνείς αλλά και εγχώριες οικονομικές εξελίξεις να επεκταθούν χρονικά, καθώς ο κλάδος πλέον έχει σχεδόν μηδενικά έσοδα.
Ωστόσο οι επαγγελματίες του κλάδου έως τώρα για αυτά τα θέματα μπορούσαν να καταφύγουν στο υπουργείο τουρισμού. Με την αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος στις μαρίνες, η οποία δρομολογείται από το ΤΑΙΠΕΔ, αν και συνεχώς οι υπεύθυνοι του ΤΑΙΠΕΔ σε κάθε προσπάθεια εκκίνησης των σχετικών διαδικασιών βρίσκονται αντιμέτωποι με εκπλήξεις, οι επαγγελματίες του κλάδου σκαφών αναψυχής θα έχουν να διαπραγματευτούν με ιδιωτικές εταιρείες. Γεγονός που σημαίνει ότι δύσκολα θα μπορεί να εφαρμοσθεί ένα ενιαίο τιμολόγιο και ακόμη δυσκολότερα αυτό θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες για μείωση από τα τωρινά επίπεδα.
Σημειώνεται ότι ατή τη στιγμή στο ΤΑΙΠΕΔ έχει μεταβιβαστεί το δικαίωμα παραχώρησης χρήσης και εκμετάλλευσης 17 μαρίνων ανά τη χώρα, με σκοπό την αξιοποίησή τους.
Μέχρι σήμερα έχει προχωρήσει μόνο η υπόθεση της Χίου, ενώ για τον Άλιμο έχει υπογραφεί η συμφωνία με την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, αλλά το κλείσιμο της συναλλαγής προϋποθέτει το ξεκαθάρισμα των εγκαταστάσεων από την ΕΤΑΔ.
Για τη μαρίνα Ιτέας, αναμένονται οι δεσμευτικές προσφορές στις 16 Οκτωβρίου καθώς είχε δοθεί παράταση στην αρχική προθεσμία.
Για τη Μαρίνα Θεσσαλονίκης 388 θέσεων εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαβούλευσης επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να ξεκινήσει ο διαγωνισμός.
Για το λιμάνι και τη μαρίνα Μυκόνου, έχει ξεκινήσει η μελέτη του νέου Στρατηγικού Σχεδιασμού (master plan) για το σύνολο της εγκατάστασης.
Για τις μαρίνες Αργοστολίου και Ζακύνθου αναμένεται η απόφαση του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ για την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, ενώ για την μαρίνα Ρόδου, αναμένεται η ολοκλήρωση ελέγχου και επιλογή ιδανικότερης λύσης για την αξιοποίηση της μαρίνας.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου διαχειρίζονται 6.400 επαγγελματικά σκάφη με ελληνική σημαία, απασχολούν περισσότερους από 5.000 ναυτικούς, ενώ η δραστηριότητα του κλάδου επηρεάζει περισσότερα από 120 επαγγέλματα.
Σημειώνεται ότι ο ελληνικός στόλος σκαφών αναψυχής απαρτίζεται από επαγγελματικά σκάφη, όπως ιστιοπλοϊκά, catamaran, μηχανοκίνητα άνευ πληρώματος μέχρι 24 μέτρα, μηχανοκίνητα με πλήρωμα 6-15 άτομα και μίνι κρουαζιερόπλοια χωρητικότητας 49 ατόμων.